تاثیر ژنتیک روی اضافه وزن و چاقی
دکتر معصومه مرادی-دکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی تاثیر ژنتیک روی اضافه وزن و چاقی
امروزه بسیاری از افراد با مشکل اضافه وزن و چاقی، مواجه هستند. این مشکل به دلایل مختلفی مانندِ خوردن غذا های ناسالم، عدم تحرک و... ایجاد می شود. طی سال های اخیر، تحقیقاتی در زمینه تاثیر ژنتیک روی اضافه وزن و چاقی انجام شده است. تا به امروز، این تحقیقات نتایج متفاوتی را اعلام کرده اند. در این مقاله قصد داریم تا جوابی قطعی در مورد این موضوع به شما بدهیم. بنابراین اگر می خواهید اطلاعات خود را در زمینه ارتباط ژن و چاقی افزایش دهید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید
. داشتن ژن چاقی و رژیم غذایی ناسالم، سبب چاقی مفرط خواهد شد.
آیا چاقی مادر و پدر روی روی فرزند موثر است؟
تحقیقات نشان داده است که اگر والدین شما اضافه وزن داشته باشند، احتمال چاقی شما نیز افزایش خواهد یافت. البته این موضوع بدین معنی نیست که شما حتما در آینده چاق خواهید شد و هیچ راهی برای جلوگیری از این مشکل وجود نخواهد داشت.
هر فردی که استعداد چاقی داشته باشد، باید نسبت به سایر افراد، اهمیت بیشتری به
رژیم غذایی خود بدهد و با ورزش و رژِم غذایی سالم، وزن خود را در حد تعادل نگه دارد
.
ژن چاقی چیست؟
در مبحثِ تاثیر ژنتیک روی اضافه وزن و چاقی، یکی از سوالاتی که بسیار پرسیده می شود، در مورد وجود یا عدم وجودِ ژن چاقی در بدن انسان است
. در پاسخ به این سوال باید بگوییم که در بدن انسان، ژنی وجود ندارد که تنها مربوط به تعیین وزن شما باشد، اما ژن هایی هستند که تغییر در ساختار آنها می تواند، وزن شما را افزایش دهد
. به عنوان مثال، یکی از ژن هایی که در مبحثِ اضافه وزن و چاقی، بسیار مورد توجه قرار گرفته است، ژن
FTO می باشد. این ژن تقریبا در نیمی از انسان وجود دارد. ژن
FTO به خودی خود سبب چاقی نمی شود اما در بعضی از افراد، ساختار این ژن دارای تفاوت ها و جهش های خاصی است. افرادی که این تفاوت ها را در ساختار ژنِ
FTO خود دارند، معمولا با مشکل اضافه وزن روبرو می شوند
. جهش در ژن FTO می تواند منجر به ایجاد استعداد چاقی در شما شود.
ژن ها چگونه وزن شما را افزایش می دهند؟
ژن
FTO، تنها ژنی نیست که استعداد چاقی را در شما افزایش می دهد. ژن های دیگری نیز وجود دارند که سبب ذخیره بیشتر چربی در بدن شما می شوند. این ژن ها در واقع، ثابت کننده ارثی بودنِ استعداد چاقی هستند
. ژن ها از طریق موارد زیر، سبب افزایش وزن می شوند؛
1. افزایش احساس گرسنگی
2. ذخیره بیشتر چربی در بدن
3. افزایش اشتها
4. تمایل به تحرک کمتر
5. کاهش میزان سوزاندن کالری
میزان نقش ژن در اضافه وزن
همانگونه که در پاراگراف های قبل نیز بیان کردیم، در بدن انسان ژن هایی وجود دارد که جهش در آنها سبب
افزایش وزن می گردد اما آیا این ژن ها به تنهایی سبب اضافه وزن می شوند؟
پاسخِ سوال فوق، خیر است. تاثیر ژنتیک روی اضافه وزن و چاقی، موضوعی ثابت شده می باشد اما ژن تنها زمینه ساز این عارضه است و عامل اصلی نیست. به عنوان مثال، دو شخص را در نظر بگیرید که یکی از آنها ژن چاقی دارد و دیگری این ژن را ندارد. اگر هر دو این افراد، رژیم غذایی خود را رعایت نکنند، شخصی که ژن چاقی دارد، سریعتر از فرد دیگر اضافه وزن پیدا خواهد کرد
.
علت چاقی مفرط قبل از رسیدن به سن دو سالگی
مطمئنا تاکنون مشاهده کرده اید که برخی از کودکان قبل از رسیدن به سن دو سالگی، افزایش وزن شدیدی پیدا می کنند. در این کودکان معمولا نقص ژنتیکی وجود دارد و موضوع تنها به استعداد چاقی محدود نمی شود. در این شرایط بهتر است تا با یک
متخصص تغذیه در مورد کودک خود مشورت نمایید. معمولا چاقی مفرط در سن زیر دو سالگی، مربوط که کمبود یا عدم وجودِ
MC4R،
POMC یا لپتین در بدن کودک است
. مقایسه تاثیر وراثت و شرایط محیطی بر روی اضافه وزن
تغییرات ژنتیکی معمولا طی چند نسل تاثیرات خود را نشان می دهند و در مورد چاقی، تنها عامل موثر نمی باشند. بسیاری از افراد که عقیده دارند تاثیرات ژنتیکی سبب چاقی آنها شده است، معمولا به دلایلی مانند عدم تحرک و رژیم غذایی نامناسب چاق شده اند. بنابراین بهتر است قبل از هر اقدامی برای لاغری، با یک
دکتر تغذیه مشورت نمایید
.
سخن پایانی
در این مقاله، مبحث تاثیر ژنتیک روی اضافه وزن و چاقی، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. ژنتیک می تواند عامل تعیین کننده ای در چاقی شما باشد اما خود به تنهایی قادر به ایجاد این مشکل نیست. اگر شخصی استعداد چاقی دارد، تنها در صورتی اضافه وزن پیدا خواهد کرد که رژیم غذایی ناسالم و عدم تحرک نیز داشته باشد
. مطالعه بیشتر :
