کاهش وزن یویویی چیست و چه عوارضی دارد؟
داشتن تناسب اندام یکی از دغدغه های فراگیر است که بسیاری از بانوان و آقایان با آن دست و پنجه نرم می کنند. تناسب اندام علاوه بر اینکه موجب زیبایی ظاهری می شود، افزایش سلامتی را نیز در پی دارد به همین دلیل بسیاری در تلاش برای رسیدن به این مهم هستند. رژیم لاغری اصولی که توسط
دکتر تغذیه خوب تنظیم می شود، امری زمانبر است و همین امر موجب شده است بسیاری از افراد با رژیم های لاغری غیراصولی،
کاهش وزن سریع و متعاقبا افزایش وزن بعد از رها کردن رژیم داشته باشند و تکرار این حالت باعث کاهش وزن یویویی در آنها می شود که با عوارض و خطراتی همراه است که در این مقاله به آنها پرداخته شده است.
کاهش وزن یویویی چیست؟
کاهش وزن یویویی به کاهش و افزایش پی در پی وزن اشاره دارد. در این رژیم مصرف کالری در حجم بسیار زیادی کاهش می یابد. اگرچه اجرایی کردن رژیم های غذایی کم کالری و سخت موجب کاهش وزن سریع می شود اما انجام این رژیم بر روی عملکرد مغز اثر منفی دارد. به گونه ای که میزان ترشح هورمون گرسنگی را افزایش می دهد و با توجه به اینکه مغز بیم گرسنگی مجدد را دارد با مصرف غذا، تمامی مواد غذایی را به صورت چربی ذخیره می کند تا با این روش از بدن محافظت کرده باشد. از طرف دیگر کاهش حجم مواد غذایی به معنای کاهش دریافت مواد مغذی و مورد نیاز بدن نیز هست. کاهش وزن یویویی چه عوارضی دارد
در کاهش وزن یویویی می توان شاهد چاقی و لاغری های مستمر بود. انجام رژیم های غذایی سختگیرانه و رها کردن ناگهانی رژیم برای بدن عوارضی در پی دارد که در زیر به آنها پرداخته می شود:
1-کاهش وزن یویویی با کاهش ترشح هورمون احساس سیری یعنی لپتین همراه است. لپتین در واقع به بدن فرمان می دهد که نیازی به جذب مواد غذایی ندارد اما اگر رژیم غذایی نادرستی بر بدن حاکم شود، بدن ناخودآگاه به علت کاهش میزان غذا، میزان ترشح این هورمون را کاهش می دهد. در این صورت بدن مواد غذایی مصرفی را به صورت چربی ذخیره می کند. همچنین میزان اشتهای کاذب و غیر واقعی را نیز افزایش می دهد یعنی مغز در مواقعی که نیازی به دریافت کالری نیست، دستور گرسنگی می دهد.
2- داشتن رژیم های سختگیرانه و ناگهانی موجب می شود میزان هورمون استرس افزایش یابد. این هورمون اثر منفی بر سلامت جسمی و روحی دارد و می تواند احتمال ابتلا به بیماری های قلبی، سرطان و ... را افزایش دهد.
3- در رژیم های سخت و غیر اصولی در واقع علاوه بر کاهش حجم چربی های بدن، از عضلات بدن هم به عنوان سوخت استفاده می شود. در حالیکه با افزایش وزن فقط چربی به بدن اضافه می شود. با تکرار این حالت ( کاهش و افزایش وزن های مداوم) با گذر زمان میزان عضلات کاهش یافته و چربی جایگزین آن می شود. افزایش چربی احتمال ابتلا به کبد چرب، دیابت و ... را نیز افزایش می دهد.
4-
اگر کالری لازم به بدن برای تامین انرژی رسانده نشود، بدن مجبور است در جهت تامین انرژی مورد نیاز خود فعالیت های بدنی و فکری را محدود کند به همین دلیل این افراد به طور مدام احساس خستگی، ضعف و ... می کنند.
5- چاقی و لاغری های مکرر بر روی عملکرد قلب اثر منفی دارد زیرا چاقی ناگهانی بعد از لاغری موجب تنگ تر شدن موقعیت رگ های خونی می شود.
6- یکی از راهکارهای تنظیم فشار خون، کاهش وزن است. ولی کاهش وزن یویویی با افزایش فشار خون همراه است امری که می تواند سلامت کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
7- کاهش وزن یویویی بر روی پوست نیز اثر منفی می گذارد. چاقی و لاغری های مکرر پوست را بیش از اندازه مستعد چروکیدگی می کند. از طرف دیگر موجب ایجاد خط هایی بر روی پوست می شود که برطرف کردن آنها زمانبر و گاها غیرممکن است.
8- رژیم های غذایی سخت میزان ناامیدی را در فرد افزایش می دهد و عزت نفس او را پایین می آورد. وقتی کسی که در چند هفته رژیم می تواند کاهش وزن خوبی داشته باشد ولی به علت سختی رژیم نمی توند آن را ادامه دهد و رژیم را رها می کند و وزنی که کم کرده مجدد باز می گردد، دچار ناامیدی و دلزدگی می شود و اغلب خود را سرزنش می کند که اراده ندارد و نمی تواند رژیم را ادامه دهد، این حالت باعث کاهش اعتماد به نفس و همچنین عزت نفس فرد می شود. همینطور این حس مانع از انجام برنامه های رژیمی اصولی و طولانی مدت نیز می شود.
9- آخرین و مهمترین عاضه کاهش و افزایش وزن های مکرر، مقاومت بدن نسبت به کاهش وزن است. هر بار که فرد رژیم می گیرد متابولیسم بدن او کاهش می یابد ولی با افزایش وزن تغییری نمی کند و این امر باعث مقاوم شدن بدن در مقابل کاهش وزن در رژیم های بعدی می شود.
سخن پایانی
هیچ کس منکر اثرات مثبت لاغری و کاهش وزن نیست اما این امر نباید به هر قیمتی به دست بیاید. در بسیاری از مواقع چاق بودن عوارض کمتری از برنامه های رژیمی غیر اصولی دارد. کاهش و افزایش ناگهانی وزن اثر منفی بر اعضای بدن دارد به طوری که بعد از مدتی می توان شاهد عوارض جبران ناپذیر آن بود. در نهایت باید گفت هر فردی بسته به قد، وزن، سابقه بیماری و .... به رژیم خاصی نیاز دارد که باید توسط
متخصص تغذیه تنظیم شود. میزان کالری دریافتی باید با میزان انرژی مورد نیاز بدن همخوانی داشته باشد به همین دلیل مراجعه به متخصصان این امر و استفاده از یک رژیم لاغری اصولی علاوه بر اینکه می تواند با کاهش وزن همراه باشد، سلامت بدن را نیز تامین می کند.
مطالعه مطالب زیر نیز پیشنهاد می شود:
