عوارض رژیم پروتئین و حذف کربوهیدراتها - دکتر مرادی - دکتر تغذیه
دکتر معصومه مرادی-دکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی 8 عارضه حذف کربوهیدراتها در رژیم لاغری
امروزه انواع و اقسام رژیمهای غذایی وجود دارند که هر یک ادعا میکنند تاثیرات مفیدی بر کاهش وزن افراد دارند. در این میان برخی از رژیمهای غذایی پا را فراتر گذاشته و رسیدن به وزن مناسب را در زمان کمتر نوید می دهند. برخی از افراد نیز که دوست دارند راه چند ساله را در یک شب طی کنند، به این رژیمهای فشرده و سنگین روی می آورند. غافل از اینکه چه خطراتی در پس این تبلیغات خوش رنگ وجود دارد که سلامتی آنها را تهدید می کند. واقعیت این است که این تبلیغات تنها یک روی سکه را نشان می دهند و آن
کاهش وزن سریع و پایین آمدن عدد ترازو به هر قیمتی است. اما آن روی دیگر سکه چیزی است که تنها بخشی از آن در این مقاله آمده است.
رژیم لاغری پروتئین و حذف کربوهیدرات ها
یکی از پرطرفدارترین رژیمهای لاغری، رژیم حذف کربوهیدرات است که
رژیم اتکینز و
رژیم کتوژنیک از شاخص ترین این رژیم ها هستند. به طور کلی در این نوع رژیمها مصرف کربوهیدراتهایی مانند برنج، نان و ... به حداقل (کمتر از 5 درصد کالری روزانه) رسیده و در عوض میزان مصرف چربی و پروتئین در آن بالاتر میرود.
اما واقعا عوارض این رژیم ها چه می باشد؟ طبق بررسی علمی که توسط شخصی به نام مسیج باناک استاد دانشگاه پزشکی لودز لهستان انجام گرفت، افرادی که کربوهیدرات را از رژیم غذایی خود حذف می کنند و یا از رژیم های بسیار کم کربوهیدرات استفاده می کنند، بیشتر در معرض خطر مرگ زودرس قرار می گیرند. تحقیق دیگری نشان داد، افرادی که به مدت طولانی کمتر از 40 درصد از کالری روزانه خود را از طریق کربوهیدراتها تامین می کنند، خطر مرگ و میر بیشتری نسبت به افرادی دارند که میزان مصرف کربوهیدرات در آنها بیش از این مقدار است. بنابراین حتما قبل از شروع رژیم هایی که در سایت ها و شبکه های مجازی مختلف در اختیارتان قرار می دهند حتما با یک
متخصص تغذیه مشورت کنید.
در زیر به برخی از عوارض حذف کربوهیدرات در رژیم لاغری اشاره می کنیم:
1- عوارض کتوفلو
این عارضه در 1 الی 2 هفته شروع رژیم غذایی پروتئین اتفاق می افتد و به علت شیفت کردن سوخت بدن از کربوهیدرات به سمت چربیها می باشد. در این نوع رژیم مصرف قندها بسیار کاهش می یابد. در این حالت سطح گلیکوژنی که در کبد از گلوکز ساخته می شود، نیز پائین می آید. گلوکز سوخت اصلی مغز است. گلیکوژن با تجزیه شدن می تواند این سوخت را تامین کند. حال زمانیکه گلیکوژن در بدن ساخته نمی شود چه اتفاقی می افتد؟ بدن از گلوکز ذخیره شده در بافت عضلانی استفاده کرده و بعد از اتمام آن به سراغ بافت چربی می رود. اما اتفاقی که می افتد این است که چربی بدن به جای تبدیل شدن به گلوکز به ترکیبات کتونی تبدیل می شوند. در این حالت بدن دچار سندرمی به نام کتوفلو خواهد شد. به طور کلی تولید ترکیبات کتونی در بدن میتواند در طولانی مدت برای سلامت بسیار مضر باشد. چراکه تولید این منابع سوختی باید صرفا در مواقع ضروری صورت بگیرد و حضور طولانی مدت آنها در بدن مضر است. این سندرم با عوارضی مانند کاهش سطح انرژی بدن، اختلال در عملکرد خواب و بیداری فرد، کاهش سطح آب و مواد مغذی بدن و در عین حال مشکلات در دستگاه گوارش و هضم غذا همراه است.
2- کاهش کلسیم بدن
از دیگر مشکلاتی که افزایش تولید ترکیبات کتونی در بدن ایجاد میکند، کاهش سطح کلسیم بدن است. اما چگونه این اتفاق رخ میدهد؟ بدن تمایل دارد که اسیدهای کتونی را خارج کند. یکی از راههای موجود، خالی کردن منابع کلسیم استخوان است. در این حالت فرد دچار هیپوکالسمی (کاهش میزان کلسیم بدن به کمتر از حد معمول) خواهد شد. از طرف دیگر، از آنجایی که رژیمهای کم کربوهیدرات مصرف پروتئین بالایی دارند، مقادیر زیاد پروتئین باعث افزایش دفع کلسیم در ادرار شده و به کاهش میزان کلسیم بدن می انجامد.
3- یبوست و سرطان روده بزرگ
حذف کربوهیدراتهای مهم مانند نان و برنج از رژیم غذایی می توانند بدن را با کمبود فیبر مواجه کنند. فیبر لازمه راحتی کار روده ها برای دفع مواد سمی از بدن است. از آنجایی که رژیمهای کم کربوهیدرات با ایجاد سندرم کتوفلو به کاهش سطح آب بدن نیز می انجامد، در نتیجه حذف دو عامل مهم فیبر و آب میتواند باعث مسدود شدن روده بزرگ شده و ایجاد یبوست کند. از طرف دیگر این شرایط در مدت زمان طولانی خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش خواهد داد.
4- تنفس بد بو
بد بو شدن تنفس نیز از عوارض تولید کتون در رژیمهای کم کربوهیدرات است. برخی از کتونها مولکولهای بسیار ریزی هستند که بدن می تواند آنها را از طریق تنفس دفع کند (مانند استون). در نتیجه در هنگاه تنفس بوی بدی که از دهان خارج میشود ناشی از حضور این ترکیبات در ریه است.
5- نارسایی کلیه
از آنجاییکه رژیمهای کم کربوهیدرات عمدتا با مصرف بالای پروتئین همراه هستند، بنابراین برای افرادی که دچار نارسایی کلیه می باشند، می تواند بسیار مضر باشد. چرا که در این افراد پروتئین اضافی از طریق ادرار دفع میشود. این حالت که پروتئینوری گفته می شود، میتواند به نوبه خود به زوال عملکرد کلیه بیانجامد.
6- کاهش عملکرد مغز
مهمترین منبع تامین سوخت و انرژی برای مغز گلوکز است. با حذف کربوهیدرات از رژیم غذایی این منبع مهم به مغز نخواهد رسید و به دنبال آن گیجی و کاهش عملکرد مغز اتفاق خواهد افتاد.
7- نارسایی جنین
گفته میشود که حذف کربوهیدرات از رژیم غذایی زنان باردار علاوه بر مشکلاتی که برای خود شخص ایجاد میکند، میتواند خطر نارسایی جنین را تا 30 درصد دیگر زنان باردار افزایش دهد.
8- دیگر عوارض حذف کربوهیدرات در رژیم لاغری
علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد، حذف کربوهیدرات و
کاهش وزن سریع با عوارض دیگری مانند مشکلات قلبی عروقی، مشکلات پوستی و ریزش مو و مشکلات خلقی مانند افسردگی همراه است.
نتیجه گیری:
بنابراین آنچه به نظر منطقی می رسد این است که همیشه حد اعتدال را نگه داشته و به اندازه خوردن از همه چیز را جایگزین حذف یک ماده غذایی و رژیم های سفت و سخت کنیم. و برای داشتن یک رژیم اصولی و صحیح از یک
دکتر تغذیه خوب کمک بگیرید.
مطالعه مطالب زیر به شما توصیه می شود:
10 رژیم لاغری محبوب در دنیا رژیم غذایی ورزشکاران قبل، حین و بعد از ورزش
سلولیت چیست؟ و راه درمان آن کدام است؟ بهترین روش لاغری موضعی رژیم آنلاین دکتر مرادی پیشگیری و درمان کبدچرب 